आफ्नै देश बनाऔं: सुवास शर्माको कथाले देखाएको बाटो र हाम्रो जिम्मेवारी

प्रो. डा. युवराज संग्रौला, पूर्व महान्यायाधिवक्ता, वरिष्ठ अधिवक्ता

राजनीति, समाज, इतिहास, भूगोल र कानुनको समन्वयले मात्र समाज जीवन्त र गतिशील हुन्छ। यी तत्त्वहरूको अभावमा हाम्रो समाज खल्लो बन्छ। आज हाम्रो देश नेपाल बेइमानहरूले फैलाएका “नेपालविरोधी संकथन”हरूको चपेटामा परेको छ। दाङका सुवास शर्माको कथा-आलेखले यही सत्यलाई उजागर गरेको छ, जसले लाखौं नेपालीको मन छोएर गम्भीर प्रश्नहरू उब्जाएको छ: हामी किन आफ्नै देशमा अवसर देख्न सकिरहेका छैनौं? किन विदेशलाई स्वर्ग ठान्छौं? र, किन हाम्रा सपनाहरू भत्किरहेका छन्? यी प्रश्नहरूको जवाफ खोज्दै हामीले हाम्रो देशलाई पुनर्जननको बाटोमा लैजानुपर्छ।

सुवास शर्माको कथा: स्वदेश फिर्तीको प्रेरणा

सुवास शर्मा, जो अमेरिकाबाट फर्काइए, उनको कथाले विदेश मोहको भ्रम र त्यसले निम्त्याएको पीडालाई छर्लङ्ग बनाएको छ। उनको अनुभवले हामीलाई सिकाउँछ कि विदेशको चमकमा भुलिनुको सट्टा आफ्नै माटोमा मेहनत गर्नुको महत्त्व कति छ। म सुवास शर्मा र उनीजस्ता हजारौं नेपालीलाई आह्वान गर्छु: तपाईंहरूले हिनताबोध गर्नुपर्दैन। तपाईंहरू घर फर्कनुभएको हो, यो गर्वको कुरा हो। बरु तपाईंहरूलाई बहकाउने र ठग्ने अपराधीहरूलाई चिनाइदिनुहोस्। हामी तिनलाई कानुनी कठघरामा उभ्याउनेछौं। हाम्रो समाजले तपाईंहरूलाई स्वागत र सहयोग गर्नुपर्छ, ताकि हरेक नेपालीले आफ्नो देशलाई माया गर्ने र फर्कने वातावरण बन्न सकोस्।

सुवास शर्माको कथालाई राज्यले शिक्षाको रूपमा ग्रहण गर्नुपर्छ। यो एउटा व्यक्तिको मात्र कथा होइन, यो लाखौं नेपालीको साझा कथा हो, जसलाई विदेशको झुटो सपनाले ठगेको छ। यो कथाले हामीलाई स्वदेशमै अवसर सिर्जना गर्न र पलायन रोक्न प्रेरित गर्नुपर्छ।

नेपालविरोधी खेल र छट्टुहरूको जाल

नेपालमा आज एउटा खतरनाक भ्रम फैलिएको छ: “नेपालमा भविष्य छैन, विदेश स्वर्ग हो।” यो भ्रम सुनियोजित षड्यन्त्र हो। मानव तस्करी गर्ने गिरोहहरू, गलत प्रचार गर्ने समूहहरू, र देशको शिक्षा प्रणालीलाई तहसनहस पार्ने तत्त्वहरूले यो जालो बिछ्याएका छन्। यस्ता तत्त्वहरूले लाखौं नेपाली युवालाई विदेश पलायन गर्न प्रेरित गरेका छन्, जसले हाम्रो देशले प्रतिभाशाली दिमाग र मेहनती हातहरू गुमाइरहेको छ।

यो भ्रमको जालोभित्र हाम्रो समाजलाई आतंकित बनाउने र अराजकता फैलाउने छट्टुहरू सक्रिय छन्। चैत्र १५ को राजावादी आन्दोलन, नेपाल बन्द, विध्वंसकारी आगजनी, र हत्याका घटनाहरूले समाजलाई आतंकित बनाउने प्रयास भएको छ। यस्ता गतिविधिलाई “जनविद्रोह” भनी प्रचार गर्ने र आफूलाई शान्तिको नायक ठान्ने चतुरहरूको कमी छैन। उदाहरणका लागि, महानगरपालिकालाई ८ लाख रुपैयाँ नतिरी सुशासनको हिरो बन्न खोज्ने ज्ञानेन्द्र शाहजस्ता पात्रहरूले हाम्रो समाजको विश्वासमाथि खेलवाड गरेका छन्। यस्ता छट्टुहरूलाई जननेता भनी पत्याउने हाम्रो समाजको भोलापन र युवाहरूको अन्धविश्वासले हामीलाई झनै कमजोर बनाएको छ।

ऐतिहासिक पृष्ठभूमि र राजनीतिक भ्रान्ति

नेपालको राजनीतिक इतिहास हेर्दा, २००७ सालमा राणा शासन फर्काउन असफल भएकाहरू २०१७ सालमा निर्दलीय राजावादी बने। २०४७ सालपछि उनीहरू बहुदलीय राजावादी अर्थात् राप्रपाको रूपमा देखा परे। गणतन्त्रको युगमा पनि उनीहरू शाहवंशको दियो बाल्ने र जनताको तालु सेक्ने राजनीतिमा अभ्यस्त छन्। आश्चर्यको कुरा, राप्रपाले आफूलाई “नयाँ पार्टी” भनी प्रचार गर्दा पनि नेपाली जनताले त्यसलाई पत्याइरहेका छन्। यस्तो भ्रामक प्रचारले हाम्रो समाजलाई दिशाहीन बनाएको छ।

यसैको विकल्पमा माओवादी, नेकपा समाजवादी, र राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीजस्ता नयाँ शक्तिहरू जन्मिए। कोही क्रान्तिबाट, कोही शान्ति र सुशासनको नाराबाट, कोही मनशान्तिको खोजीमा जन्मिए। तर, जे उद्देश्यले जन्मिए पनि, सबैको लक्ष्य राष्ट्रको उन्नति हुनुपर्छ। तर, वास्तविकता के छ? हाम्रो देशमा आत्मनिर्भरताको आश्वासनमा जनतालाई भुट्ने, सरकारी औषधि कारखाना जलाउने, र व्यक्तिकेन्द्रित आन्दोलनलाई जनविद्रोह भनी प्रचार गर्ने राजाबादी प्रवृत्ति आम नेपाली समाजमा कायमै छ। यो प्रवृत्तिले हाम्रो समाजलाई कमजोर बनाएको छ।

चैत्र १५ गते तिनकुनेमा भएको घटनाले यो कुरालाई थप प्रष्ट बनाउँछ। देश र जनताको लागि राजनीति गर्ने दाबी गर्ने कम्युनिस्ट र कांग्रेसहरू जनताप्रति जिम्मेवार नदेखिएको बेला, एउटा परिवार र वंशको शक्ति र सेवामा समर्पित राजनीति गर्ने राप्रपा र राजावादीहरूमाथि दोष लगाउनु पनि व्यर्थ छ। जबसम्म सबै राजनीतिक शक्तिहरूले जनताको हितलाई केन्द्रमा राखेर काम गर्दैनन्, तबसम्म हाम्रो समाजले दिशा पाउनेछैन।

मानव तस्करी: लुटको धन्दा

मानव तस्करी गर्ने गिरोहहरूले नेपाली युवाहरूलाई विदेशको सपना देखाएर लाखौं रकम लुट्ने अपराध गरिरहेका छन्। यस्ता गिरोहहरूले वैधानिक वा गैरकानुनी बाटोबाट नेपालीहरूलाई खाडी मुलुक, भारत, अमेरिका, युकेलगायतका देशमा पठाउँछन्, जहाँ धेरैजसो अलपत्र पर्छन्। गैरआवासीय नेपाली संघ (एनआरएनए) को तथ्यांकअनुसार, हरेक वर्ष हजारौं नेपाली यस्ता ठगहरूको चपेटामा पर्छन्। यो गम्भीर अपराध हो। यस्ता गिरोहहरूलाई कडा कारबाही गर्न र पीडितहरूलाई न्याय सुनिश्चित गर्न कठोर कानुनी कदम चाल्नुपर्छ। साथै, जनचेतना अभियानमार्फत युवाहरूलाई यस्ता ठगीबाट जोगाउन जरुरी छ।

देशमै प्रगति सम्भव छ

“नेपालमा केही हुँदैन” भन्ने मनोविज्ञान हाम्रो सबैभन्दा ठूलो शत्रु हो। यो मनोविज्ञानलाई भत्काउन खोज्नेहरू देश बनाउन चाहने इमानदार नेपालीमाथि आक्रमण गरिरहेका छन्। म स्पष्ट भन्छु: नेपालमा अवसरको कमी होइन, अवसरलाई उपयोग गर्ने वातावरण र आत्मविश्वासको कमी छ। कृषि, पर्यटन, प्रविधि, र साना उद्यमहरूमा नेपालको अपार सम्भावना छ। तर, यी क्षेत्रमा लगानी, नीतिगत सुधार, र युवाहरूलाई प्रेरित गर्ने कार्यक्रमको अभाव छ।

विश्वका धेरै देशहरूले आफ्नै माटोमा मेहनत गरेर प्रगति हासिल गरेका छन्। नेपालमा पनि यस्तै सम्भावना छ। हामीले हाम्रा युवाहरूलाई सीपमूलक तालिम, गुणस्तरीय शिक्षा, र रोजगारीका अवसरहरू प्रदान गर्नुपर्छ। हामीले “नेपालमा केही हुँदैन” भन्ने भ्रमलाई चिर्नुपर्छ र “नेपालमा सबै सम्भव छ” भन्ने सन्देश प्रवाह गर्नुपर्छ।

युवाहरूलाई आह्वान: भ्रामक उत्तेजनाको पछि नलागौं

युवाहरू, तपाईंहरू कुनै बहकाउ र झुटा उत्तेजनाको पछि नलाग्नुहोस्। यदि तपाईंहरूले देश बनाउने दृढ सङ्कल्प लिनुभयो भने, यो देश बन्न धेरै समय लाग्दैन। हाम्रो देशमा आत्मनिर्भरताको सम्भावना छ, तर त्यसलाई भत्काउने तत्त्वहरू सक्रिय छन्। सरकारी औषधि कारखाना जलाउने, विध्वंसकारी आन्दोलन गर्ने, र व्यक्तिकेन्द्रित राजनीतिलाई जनविद्रोहको नाम दिनेहरूले हाम्रो प्रगतिलाई अवरुद्ध गरेका छन्। यस्ता तत्त्वहरूविरुद्ध सचेत रहनुहोस्। तपाईंहरूको मेहनत र लगनले मात्र यो देश सुन्दर बन्नेछ।

के गर्न सकिन्छ?

• कानुनी कारबाही: मानव तस्करीमा संलग्न गिरोहहरूलाई कडा सजाय र पीडितहरूलाई न्याय सुनिश्चित गर्ने।
• जागरूकता अभियान: विदेशको भ्रम तोड्न र स्वदेशमै अवसरहरू छन् भन्ने सन्देश प्रवाह गर्ने।
• आर्थिक सुधार: कृषि, पर्यटन, र साना उद्यममा लगानी बढाएर रोजगारी सिर्जना गर्ने।
• शिक्षा र सीप: युवाहरूलाई स्वदेशमै सीपमूलक तालिम र गुणस्तरीय शिक्षा प्रदान गर्ने।
• सामाजिक समर्थन: विदेशबाट फर्केकाहरूलाई सम्मान र सहयोग प्रदान गरी समाजमा पुनर्स्थापित गर्ने।
• राजनीतिक सुधार: व्यक्तिकेन्द्रित र भ्रामक आन्दोलनलाई निरुत्साहित गरी समृद्धिकेन्द्रित राजनीति प्रवर्द्धन गर्ने।

सुवास शर्माको कथाले हामीलाई एउटा महत्त्वपूर्ण सन्देश दिएको छ: आफ्नै देशमा सम्मानजनक जीवन सम्भव छ। हामीले विदेशको चमकमा भुलिनु हुँदैन, बरु आफ्नो माटोमा मेहनत गर्नुपर्छ। नेपालका समस्याहरू समाधान गर्न सकिन्छ, तर त्यसका लागि हामी सबैले इमानदार प्रयास गर्नुपर्छ। युवाहरूले भ्रामक उत्तेजनाको पछि नलागी देश बनाउने सङ्कल्प लिनुपर्छ। चैत्र १५ को तिनकुने घटनाले देखाएजस्तै, जबसम्म राजनीतिक शक्तिहरू जनताप्रति जवाफदेही हुँदैनन्, तबसम्म हामीले सही दिशा पाउनेछैनौं। हाम्रो देशलाई सुन्दर संसार बनाउन हातेमालो गरौं। यो देश हाम्रो हो, र हामीले नै यसलाई समृद्ध बनाउनुपर्छ।

“धेरै भयो राजनीतिका कुरा, अब समृद्धिका कुरा गरौं। उत्पादनको अभियान चलाऔं, स्वावलम्बी बनौं, र इज्जतपूर्वक बाँचौं।”